Gia đình ông Đinh Văn Hương và bà Hà Thị Vẽ ở bản Đồng La 2 xã Tường Thượng từ nhiều năm nay dùng nguồn nước giếng đào ngay dưới ao, bơm lên bể dùng hàng ngày. Phía trên ao khoảng 50 mét là chuồng lợn xả phân trực tiếp xuống ao. Sau trận mưa lũ xảy ra vừa qua, giếng nước sâu 5 mét nhà ông Hương, bà Vẽ bị ngập nước hoàn toàn, nhưng gia đình vẫn phải dùng vì đây là nguồn nước sinh hoạt duy nhất.
Bà Hà Thị Vẽ, bản Đồng La 2, xã Tường Thượng, huyện Phù Yên cho biết: “Lúc mưa bão tôi bị tiêu chảy, đau bụng đi ngoài một ngày 4,5 lần, đau được 3 ngày, tôi lên trạm y tế, y tá, bác sỹ cấp thuốc cho tôi được 2 ngày thì đỡ”.
Bà Hà Thị Vẽ chỉ là 1 trong 20 người dân ở bản Đồng La 2 xã Tường Thượng bị mắc tiêu chảy cấp khi xảy ra mưa lũ trên địa bàn huyện.
Ông Đinh Văn Ban, trưởng bản Đồng La 2, xã Đồng La 2, xã Tường Thượng, huyện Phù Yên nói: “ Tình trạng nước sinh hoạt của bản Đồng La 2 trong tuần vừa qua có mưa lũ, lũ quét nữa nên rất ô nhiễm, bà con thường xuyên bị đau bụng, lên trạm xá nhưng bây giờ một số cá nhân vẫn bị đau âm ỉ ở nhà, tuy được y bác sỹ cho thuốc uống rồi nhưng vẫn chưa khỏi”  
Bản Đồng La 2 có 90 hộ và 423 nhân khẩu, 100% các hộ ở đây dùng nước giếng tự đào để sinh hoạt với 70 giếng. Do địa hình phức tạp, độ dốc lớn nên các giếng nước ở đây đều phải đào ở chỗ trũng, thấp mới có nước nên cứ mưa to là ngập. Cùng với đó, người dân vẫn có thói quen làm chuồng gia súc ngay gần nguồn nước, dẫn đến nguy cơ cao nước bị ô nhiễm, nhất là sau khi xảy ra mưa lũ.
Sau khi xuất hiện bệnh tiêu chảy ở bản Đồng La 2, Trạm y tế xã đã đến kiểm tra, xác định nguyên nhân ban đầu có thể là do nguồn nước sinh hoạt, các giếng nước bị ngập chưa được thau rửa và khử khuẩn nên bị nhiễm khuẩn sau mưa lũ.
Ông Đinh Xuân Thủy, Trạm trưởng Trạm y tế xã Tường Thượng, huyện Phù Yên nói:Chúng tôi đến hiện trường xem nguyên nhân bệnh tiêu chảy này. Qua mưa lũ thì thấy nguồn nước sinh hoạt, giếng nước của bà con không đảm bảo vệ sinh do xây dựng ở chỗ trũng thấp, hai là xây dựng ở gần chuồng trại gia súc. Chúng tôi đã xuống cơ sở, triển khai các biện pháp phòng, chống dịch, tuyên truyền nhân dân vệ sinh môi trường, vệ sinh nguồn nước, khử khuẩn nguồn nước bằng viên CloraminB”.
Còn tại  bản Thín 2 xã Tường Tiến cũng có 7 trường hợp bị mắc bệnh tiêu chảy cấp, nguyên nhân ban đầu cũng được xác định do bà con thiếu nước sinh hoạt, phải dùng nước suối bị nhiễm khuẩn do xác động vật, thực vật bị chôn vùi dưới lớp đất đã đang trong thời kỳ phân hủy.
Ông Lường Mạnh Cường, Bí thư đảng ủy xã Tường Tiến, huyện Phù Yên cho biết: “ Nước sinh hoạt hằng ngày đang rất nguy hiểm, trong cái suối này, bao nhiêu con dê, lợn gà nó cũng trôi xuống hết, hiện đang chôn lấp nếu chúng ta không khắc phục được nước chỉ sợ là ảnh hưởng bệnh tật đối với dân”
Ngay sau khi xuất hiện bệnh tiêu chảy ở một số địa phương, Trung tâm y tế dự phòng huyện Phù Yên đã tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, vệ sinh phòng, chống dịch bệnh do mưa lũ gây ra; tăng cường truyền thông, khuyến cáo, hướng dẫn nhân dân vùng mưa lũ công tác vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh, hướng dẫn công tác phòng, chống dịch bệnh, vệ sinh môi trường tại các địa bàn trọng điểm; lấy 10 mẫu xét nghiệm phân và nước tiểu của các bệnh nhân để xét nghiệm; đồng thời tiến hành khử khuẩn 262 giếng nước trên địa bàn 9 bản. 
Ông Lường Văn Lịch, Giám đốc Trung tâm y tế dự phòng huyện Phù Yên cho biết: “ Chúng tôi tiếp tục cử cán bộ cùng trạm y tế xã bám sát địa bàn, điều tra, xác minh nguyên nhân, tuyên truyền ăn chính uống sôi, vệ sinh môi trường, khử khuẩn nước, khử khuẩn môi trường, làm công trình vệ sinh, hố tiêu, hố xí, thu dọn chuồng trại, tiếp tục theo dõi những bệnh nhân, đưa bệnh nhân có hiện tượng, cấp một số cơ số thuốc cho nhân dân phòng chống dịch miễn phí”.
Cùng với các bệnh đường hô hấp, bệnh về da, đau mắt đỏ, tiêu chảy cấp là một trong những bệnh phổ biến và lây lan nhanh sau mưa lũ do môi trường, nguồn nước bị ô nhiễm nghiêm trọng. Mặc dù Trung tâm y tế huyện Phù Yên đã tiến hành phun khử trùng môi trường, khử khuẩn nguồn nước nhưng do nhiều người dân vùng lũ vẫn đang bị thiếu nước sinh hoạt trầm trọng, phải dùng nước suối và một số nguồn nước chưa được khử khuẩn thường xuyên, rất dễ xảy ra nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy và một số bệnh khác, cần được Trung tâm y tế dự phòng có biện pháp phòng bệnh cho nhân dân, nhất là đối với trẻ nhỏ, đối tượng dễ mắc và dễ diễn biến nặng hơn người lớn.
 
Bích Luyện