Thưa quý vị và các bạn! Với đồng bào dân tộc Thái xã Quang Huy, trong năm có 4 lễ lớn là “Tết Nguyên đán”, “Tết Độc lập”, “Tết Xíp Xí” và “Tết mừng cơm mới”. Không biết “Tết mừng cơm mới” có tự bao giờ, chỉ biết tập tục văn hóa này được truyền từ thế hệ này qua các thế hệ khác. Năm 2024 là năm đầu tiên “Tết mừng cơm mới” xã Quang Huy tổ chức với quy mô cấp xã, trở thành ngày hội văn hóa của đồng bào các dân tộc trên địa bàn, thu hút đông đảo du khách các nơi đến tham quan.
Nghi lễ đầu tiên là Lễ cúng cơm mới được tổ chức tại khu di tích lịch sử Đình Chu. Mâm cỗ cúng được chuẩn bị đầy đủ xôi, gà, lợn, hoa quả... Nghi thức cúng cơm mới được thầy mo thực hiện bày tỏ lòng biết ơn với tổ tiên, trời đất, cầu mong mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, đủ đầy. Sau khi làm lễ ở Đình Chu, các hộ dân chuẩn bị lễ cúng cơm mới tại gia đình. Tùy điều kiện từng gia đình, mời khách đến chung vui.
Ông Hoàng Văn Ành, Thầy mo: “Mừng lúa mới vụ riêng làm ăn phát lộc phát tài để cho các ông thần ông vua bác hồ đại tướng võ Nguyên giáp trong xã trong huyện năm nào cũng làm ăn phát lộc phát tài vụ mùa thắng lợi”.
Tại buổi lễ, các đại biểu được thưởng thức chương văn nghệ chủ đề “Quang Huy – Mừng lúa mới” đặc sắc, mang đậm bản sắc văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc Thái, giúp người dân, du khách hình dung và cảm nhận rõ hơn về nét văn hóa độc đáo trong đời sống tâm linh, sinh hoạt và sản xuất của đồng bào Thái ở Quang Huy. Cùng với đó, là không gian trưng bày ảnh về cánh đồng Mường Tấc; Khu trưng bày giới thiệu, quảng bá về cánh đồng Mường Tấc với chủ đề “Mường Tấc - Mùa lúa mới” với các mặt hàng phong phú đa dạng như gạo hữu cơ, các sản phẩm làm từu gạo hữu cơ, các loại rau củ, trồng theo hướng hữu cơ cùng một số sản phẩm thổ cẩm.
Bà Cầm Thị Ngân, Giám đốc HTX dịch vụ nông nghiệp Quang Huy, Phù Yên: “Rất vui mừng xã Quang Huy điều kiện lần đầu tiên tổ chức mừng cơm mới là một trong những đơn vị được trưng bày gian hàng sản phẩm của mình tôi rất vui mừng và mong muốn quảng bá sản phẩm đặc biệt là gạo Phù Yên đến với bạn bè trong và ngoài huyện biết và đến tham quan”.
Mặc dù là năm đầu tiên tổ chức xong qua các kênh truyền thông, nhiều du khách đã biết và đến để trải nghiệm tại ngày lễ. Không chỉ được hòa mình vào không khí sôi động, độc đáo qua các hoạt động văn hóa, văn nghệ thể thao đa dạng, phong phú, du khách còn hiểu thêm về những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Thái, xã Quang Huy cũng như cảnh đẹp thiên nhiên, không khí trong lành, sự hiếu khách người dân địa phương.
Chị Trần Thu Hương, du khách Hà Nội: “Rất vô tình mình quan xem được trang giới thiệu nét đặc sắc văn hóa của huyện Phú Yên mình rất quan tâm nên là có lễ hội lúa mới với niềm yêu quê hương mình đã lên xe vờ lên với lễ hội này lần đầu tiên mình được tham gia cảm thấy rất là vui và hứng khởi. Sau 30 năm quay lại đây mình thấy những gian hàng giới thiệu sản phẩm của huyện Phú Yên một nền nông nghiệp đã phát triển rất nhiều với rất nhiều mặt hàng mình cảm thấy rất tự hào”.
Lễ mừng cơm mới của dân tộc Thái xã Quang Huy được tổ chức vào dịp mùa lúa chín tháng 6, nhằm khôi phục, bảo tồn và lưu giữ các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của nhân dân các dân tộc xã Quang Huy, tạo nền tảng để địa phương xây dựng đời sống văn hóa tinh thần tốt đẹp của Mường Tấc. Đồng thời, tăng cường quảng bá, giới thiệu sản phẩm “Gạo Phù Yên”, mở ra cơ hội hợp tác, đầu tư và nâng cao chỗ đứng của Gạo Phù Yên trên thị trường.
Bà Đinh Thị Thu Hà, Ủy viên BTV Huyện ủy, Phó chủ tịch thường trực UBND huyện Phù Yên: “Trong thời gian tới để duy trì và phát triển các lễ hội trên địa bàn huyện Phú Yên huyện Phù Yên sẽ tiếp tục định hướng chỉ đạo phòng văn hóa và các cơ quan chuyên môn tiếp tục có đề xuất tham mưu duy trì các lễ hội đã có trên địa bàn huyện. Qua đó góp phần phát triển nét đẹp văn hóa cũng như là các lễ hội truyền thống trên địa bàn cũng như bản sắc văn hóa của các dân tộc trên địa bàn huyện Phù Yên”.
Ông Cầm Văn An, Chủ tịch UBND xã Quang Huy, Phù Yên: “Năm nay là ủy ban nhân dân xã có huy lần đầu tiên tổ chức lễ mừng cơm mới để duy trì và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Thái xã Quang Huy bà con dân dân rất là phấn khởi năm nay cũng là năm được mua vì triển khai lực cơ trên địa bàn xã Quang Huy rất hiệu quả và ủy ban nhân dân xã sẽ tiếp tục phát huy và giữ gìn từ năm nay sang các năm sau”.
Với những tiềm năng sẵn có, thời gian tới xã Quang Huy sẽ tập trung khai thác thế mạnh phát triển sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ gắn với du lịch sinh thái, du lịch canh nông trên cánh đồng Mường tấc. Qua đó, góp phần gìn giữ, phát huy các văn hóa truyền thống địa phương, đồng thời tạo ra sản phẩm du lịch hấp dẫn thu hút đông đảo du khách đến tìm hiểu và khám phá./.
Tâm Hạnh