1. TÌNH HÌNH CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG MA TÚY NĂM 2022
- Tình hình tội phạm ma túy: Tình hình tội phạm ma túy trên địa bàn huyện Phù Yên tăng về số vụ và tăng số lượng về ma túy phát hiện, thu giữ so với cùng kỳ năm trước, vẫn còn nhiều đối tượng nghiện sử dụng ma túy ngoài xã hội chưa được phát hiện lập hồ sơ quản lý. Số đối tượng nghiện ma túy hiện nay có xu hướng trẻ hoá độ tuổi và sử dụng nhiều loại ma tuý tổng hợp, các đối tượng này thường có biểu hiện mua bán trái phép chất ma túy thường sang các huyện như huyện Mộc Châu; huyện Vân Hồ; xã Háng Đồng, huyện Bắc Yên của tỉnh Sơn La; huyện Tân Sơn tỉnh Phú Thọ; huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái mua ma túy về sử dụng và chia nhỏ bán lẻ cho các đối tượng nghiện trên địa bàn. Một số đối tượng ở địa phương khác lợi dụng các tuyến đường giao thông để vận chuyển ma túy qua địa bàn huyện.
- Tình trạng sử dụng ma túy, tình hình người nghiện ma túy: UBND huyện đã chỉ đạo các lực lượng chức năng phối hợp với Công an huyện Phù Yên và lực lượng Công an xã, thị trấn tiến hành rà soát, lập hồ sơ quản lý, giáo dục tại xã, thị trấn đối với người sử dụng ma túy trên địa bàn, để có cơ sở lập hồ sơ đưa vào Cơ sở Điều trị nghiện ma túy tỉnh. UBND huyện đã giao chỉ tiêu năm 2022 về công tác lập hồ sơ giáo dục tại xã, thị trấn với số người nghiện ma túy và lập hồ sơ đưa người vào Cơ sở Điều trị nghiện ma túy tỉnh.
Năm 2022 có tổng số người nghiện và người liên quan đến ma túy hiện đang quản lý trên địa bàn là: 378 người. Trong đó:
- Số người nghiện hiện đang quản lý tại Cơ sở cai nghiện bắt buộc: 38 người.
- Số người nghiện hiện đang quản lý sau cai, tại gia đình và cộng đồng: 340 người. Trong đó:
+ Số người nghiện hoặc tái nghiện chưa cai: 194 người.
+ Số người điều trị methadone: 64 người.
+ Số người quản lý sau cai: 82 người.
+ Số người nghiện hiện đang quản lý tại nhà tạm giữ: 02 người.
Trong năm số người nghiện ma túy đưa vào diện xét tiêu chí 04 không về ma túy là 242 người, trong đó:
- Số người nghiện hiện đang điều trị methadone: 64 người.
- Số người nghiện đưa đi cai nghiện bắt buộc từ ngày 15/12/2021 đến 15/9/2022: 38 người.
Trong năm số người phạm tội về ma túy bị bắt, khởi tố trong năm 2022 là: 30 người.
2. KẾT QUẢ CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG MA TÚY
- Công tác tham mưu, chỉ đạo: Trong năm 2022 với sự tham gia phối kết hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng, các ban ngành, đoàn thể, lực lượng chức năng huyện Phù Yên đã vào cuộc đồng bộ, trong đó luôn chú trọng làm tốt công tác nắm địa bàn, phối hợp phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn hạn chế sự gia tăng và phát triển của tội phạm và tệ nạn ma túy. UBND huyện Phù Yên ban hành các văn bản chỉ đạo như:
Ban hành Kế hoạch số 348/KH-UBND ngày 30/12/2021 về Thực hiện Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021-2025 của Chính phủ; Đề án, Nghị quyết của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy giai đoạn 2021-2025; Kế hoạch số 110/KH-UBND ngày 21/3/2022 về thực hiện công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý năm 2022; Quyết định số 376/QĐ-UBND ngày 25/3/2022 về việc giao chỉ tiêu áp dụng biện pháp quản lý giáo dục tại các xã, thị trấn và Cai nghiện bắt buộc năm 2022; Quyết định số 968/QĐ-HU ngày 15/4/2022 về thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 18-NQQ/TU ngày 11/11/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý giai đoạn 2021-2025. Kế hoạch số 267/KH-UBND ngày 30/9/2022 về đánh giá, thẩm định, phân loại các cơ quan, đơn vị; xã, thị trấn; bản, tiểu khu liên quan đến ma túy năm 2022. Quyết định số 1656/QĐ-UBND ngày 30/9/2022 về việc thành lập Hội đồng đánh giá, thẩm định các cơ quan, đơn vị; Xã, thị trấn; Bản, Tiểu khu liên quan đến ma túy năm 2022; Quyết định số 1657/QĐ-HĐTĐ ngày 30/9/2022 về việc thành lập các Đoàn đánh giá, thẩm định thực hiện quy trình đánh giá, thẩm định các cơ quan, đơn vị; Xã, thị trấn; Bản, tiểu khu liên quan đến ma túy năm 2022. Công an huyện Phù Yên ban hành Kế hoạch số 182/KH-CAH-KTMT ngày 04/3/2022 về công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý năm 2022; Kế hoạch số 545/KH-CAH-KTMT ngày 01/6/2022 về Tổ chức Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2022.
- Công tác tuyên truyền: UBND huyện Phù Yên chỉ đạo các ban, ngành, UBND các xã, thị trấn chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức tuyên truyền công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy tại địa bàn, đã tạo sự chuyển biến mạnh mẽ nhận thức của nhân dân trong công tác phòng ngừa và đấu tranh, cảnh giác với các loại tội phạm. Năm 2022 huyện đã chỉ đạo các ngành chức năng của huyện phối hợp với Đảng ủy, UBND các xã, các cơ quan, ban ngành tuyên truyền lồng ghép các nội dung phòng, chống ma túy tại 03 bản với 477 đại diện hộ gia đình, 03 trường học với 1.614 người nghe gồm cán bộ giáo viên và học sinh. Công an xã tuyên truyền 06 lượt cho 260 lượt nghe. Tổ chức tuyên truyền tại trung tâm huyện được 20 buổi; căng treo 10 băng rôn, khẩu hiệu vượt đường. Tuyên truyền cổ động lồng ghép đường dài bằng xe Văn hóa - Thông tin tới các xã, bản được 04 lượt. Trung tâm Truyền thanh - Văn hóa huyện tuyên truyền tuyên truyền trước các buổi chiếu phim tại cơ sở và tuyên truyền trên sóng Phát thanh - Truyền hình được 35 buổi phục vụ đông đảo người nghe. Các xã, thị trấn tổ chức tuyên truyền trong các buổi họp dân tại cơ sở được 219 buổi, phục vụ cho hơn 250 ngàn lượt người nghe.
- Công tác đấu tranh, xử lý: Tổng số phát hiện, bắt giữ năm 2022: 70 vụ 78 đối tượng có hành vi tàng trữ, mua bán, sử dụng trái phép chất ma túy, trồng cây thuốc phiện. Vật chứng thu giữ: 2.410,187gam Heroine; 11.534 viên ma túy tổng hợp = 1.131,972gam; 28 cây cần sa; 10 xe máy; 10 điện thoại di động; tiền NHNN Việt Nam 12.130.000đ. Khởi tố 34 vụ 39 bị can, xử phạt hành chính 36 vụ 40 đối tượng và 02 đối tượng có liên quan trong vụ án, tổng số tiền 55.250.000đ, 01 đối tượng đang trong quá trình điều tra xử lý. Chuyển 02 vụ 04 bị can cho Công an tỉnh thụ lý điều tra theo thẩm quyền.
Đã truy tố chuyển Tòa án xét xử 25 vụ.
+ Toà án nhân dân huyện đã thụ lý tổng số 25 vụ 25 bị cáo; đã xét xử 23 vụ 23 bị cáo. Tuyên phạt 18 bị cáo có mức án từ 03 năm trở xuống; 03 bị cáo có mức án từ 03 năm đến 7 năm; 02 bị cáo có mức án từ trên 7 năm đến 15 năm. Còn lại 03 vụ 04 bị cáo đang trong giai đoạn xét xử.
+ Xét xử theo tinh thần cải cách tư pháp 04 vụ 06 bị cáo, án trọng điểm 03 vụ 03 bị cáo.
- Công tác kiểm soát các hoạt động phạm pháp liên quan đến ma túy, công tác quản lý và kiểm soát các tiền chất: Các lực lượng chức năng đã làm tốt công tác kiểm soát, quản lý các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, như các điểm điều trị Methadone, không để các đối tượng lợi dụng hoạt động vi phạm pháp luật trong lĩnh vực (Lưu thông sử dụng các tiền chất, chất gây nghiện, chất hướng thần).
- Kết quả thực hiện công tác cai nghiện và quản lý sau cai nghiện: Tình hình người nghiện ma túy trên địa bàn huyện Phù Yên diễn biến phức tạp và có chiều hướng gia tăng, số người nghiện mới và tái nghiện nhiều. Số người được lập hồ sơ giáo dục tại xã, thị trấn: 144 người; Số người được đưa vào sở sở điều trị nghiện ma túy: 38 người;
- Nguyên nhân phát sinh, gia tăng người nghiện ma túy trên địa bàn:
+ Nguyên nhân khách quan: Tệ nạn ma túy đã tác động vào tầng lớp thanh, thiếu niên có lối sống thực dụng, thích ăn chơi, hưởng thụ nhưng không chịu lao động. Đồng thời, trong xã hội, khoảng cách giàu nghèo ngày càng phân hóa sâu sắc, một số gia đình giàu lên rất nhanh dẫn tới con em có điều kiện ăn chơi, đua đòi; một số thanh thiếu niên không có điều kiện về tài chính đáp ứng nhu cầu ăn chơi, đua đòi sinh ra trộm cắp, lừa đảo, nhất là khi đã nghiện ma túy thì nhu cầu trên càng cao hơn dẫn tới hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng như giết người, cướp tài sản để có tiền chi tiêu cá nhân; Công tác giáo dục phòng, chống tệ nạn ma túy chưa được quan tâm đầu tư đúng mức, việc quản lý giáo dục con cái của một số gia đình bị buông lỏng. Do cuộc sống mưu sinh một số bậc cha mẹ mải mê làm ăn kiếm sống mà quên đi giáo dục, uốn nắn con cái trong quan hệ tiếp xúc bạn bè và khuyên bảo tránh xa các loại ma túy nên một số thanh thiếu niên đã rơi vào cảnh nghiện ngập nhưng bố mẹ vẫn không hề hay biết. Chỉ đến khi con mình phạm tội bị bắt, khởi tố mới biết.
+ Nguyên nhân chủ quan:
- Do thiếu hiểu biết về tác hại của ma túy, bị kẻ xấu lôi kéo, dụ dỗ dùng thử ma túy dẫn đến bị nghiện ma túy. Các đối tượng phạm tội về ma túy do không có nghề nghiệp hoặc nghề nghiệp không ổn định, có địa vị thấp trong xã hội, thu nhập thấp và không ổn định, không kiếm đủ tiền cho cuộc sống độc lập của mình, vì thế họ có cảm giác thua thiệt về tâm lý, dễ sinh chán chường, bất mãn và sinh ra nghiện ngập, thực hiện hành vi phạm tội để có tiền sử dụng chất ma túy. Một bộ phận thanh niên còn đua đòi, lêu lổng, không có việc làm ổn định, lười lao động, thích hưởng thụ đã sa vào tệ nạn ma túy, để có tiền sử dụng ma túy đã thực hiện các hành vi phạm tội, trong đó có tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy.
- Hiệu quả của công tác cai nghiện, quản lý đối tượng nghiện tại gia đình và cộng đồng chưa cao.
- Tình hình, kết quả tổ chức điều trị nghiện ma túy bằng thuốc methadone: Qua thời gian từ năm 2015 đến nay, việc triển khai thực hiện có 01 cơ sở điều trị bằng liệu pháp Methadone tại Trung tâm Y tế huyện và 02 cơ sở tại xã Suối Tọ và xã Kim Bon, hiện nay có tổng số 64 người nghiện đang tham gia điều trị (Trong đó: điều trị Methadone là 58 người, Buprenorphine là 06 người, từ năm 2015 cho đến nay là 207 người nghiện). Xác định điều trị bằng liệu pháp Methadone, Buprenorphine hiệu quả không cao; người nghiện không bỏ được ma túy, vừa điều trị vừa dùng ma túy như heroine, thuốc phiện, ma túy tổng hợp... Các đối tượng đăng ký điều trị là để chống đối cơ quan chức năng để không bị lập hồ sơ cai nghiện bắt buộc.
- Cơ sở điều trị Methadone là nơi tập trung của đối tượng nghiện sử dụng ma túy, sau khi uống thuốc Methadone xong các đối tượng tụ tập góp tiền đi mua ma túy để sử dụng.