Bản Nà Phái 2, xã Huy Bắc (Phù Yên) từng là địa bàn nóng về các tệ nạn xã hội. Ở bản trước đây còn nhiều hủ tục lạc hậu trong việc hiếu, việc hỷ. Nhiều chủ trương, chính sách triển khai ở bản đều không hiệu quả, đặc biệt là Chương trình xây dựng nông thôn mới đã gặp phải nhiều khó khăn, tưởng chừng không thực hiện được... Với kinh nghiệm, sự quyết tâm của cán bộ bản cũng như thực hiện tốt công tác vận động quần chúng, đến nay Nà Phái 2 không chỉ xóa bỏ được những nếp nghĩ, hủ tục cũ mà còn đổi thay trên nhiều phương diện.
Cán bộ xã và bản Nà Phái 2 họp bàn nội dung tuyên truyền về công tác PCMT.
Chuyện cũ...
Còn nhớ khoảng 6 năm về trước, có dịp vào thăm nhà một người bạn ở bản Nà Phái 2. Phải hỏi thăm và lòng vòng mãi con đường đất nhỏ khó đi mới tìm được đến nhà bạn. Trước khi bước vào nhà, bạn tôi còn nhắc khóa cổ xe và cho mũ bảo hiểm vào nhà vì vấn đề an ninh trong bản lúc đó khá phức tạp. Và cũng qua lời kể của người bạn, được biết: Trong bản ngoài phức tạp về an ninh trật tự, nhất là trộm cắp, cờ bạc, người dân ở đây vẫn còn duy trì những nếp nghĩ, cách làm cũ, gây ảnh hưởng không nhỏ tới cuộc sống cũng như các phong trào thi đua của bản. Mỗi khi nhà nào có việc hiếu, việc hỷ đều phải tổ chức ăn uống linh đình dài ngày, gây tốn kém cho gia đình và gây ảnh hưởng tới an ninh trật tự của bản. Ví như việc hỷ, các gia đình tổ chức ăn hỏi to như ăn cưới và còn thách cưới bạc trắng, vòng bạc cùng mấy chục bộ chăn đệm; việc hiếu thì tổ chức nhiều mâm cỗ, ăn uống và để tang dài ngày, nhà có bao nhiêu người con thì từng ấy người tổ chức để tang kèm theo việc tổ chức ăn uống…
Trao đổi với bà Vì Thị Kếp, Chủ tịch UBND xã Huy Bắc, được biết: Cũng bởi người dân còn duy trì những hủ tục, nếp nghĩ cũ nên việc triển khai thực hiện một số chủ trương, chính sách đến người dân của cấp ủy, ban quản lý bản gặp nhiều khó khăn. Điển hình như cách đây 3 năm, khi vận động nhân dân góp đất làm đường giao thông nội bản đã vấp phải nhiều trở ngại vì liên quan đến quyền lợi của các hộ. Bản đã tổ chức họp dân nhiều lần, có cả cán bộ xã nhưng nhiều hộ vẫn không đồng tình, dẫn tới việc làm đường giao thông khó triển khai. Chỉ đến khi cán bộ bản thay đổi cách thức tuyên truyền, bất kể ngày hay đêm đến từng nhà giải thích cho các hộ thì người dân mới đồng thuận. Trong quá trình triển khai thực hiện, bản luôn phát huy tốt quyền dân chủ, nhân dân đều được biết, đều được bàn. Đây cũng chính là cơ sở để sau đó cấp ủy, ban quản lý bản giải quyết thuận lợi những việc trước đây được coi là khó...
Và chuyện hôm nay
Những ngày đầu năm 2018, tôi trở lại bản Nà Phái 2. Đường vào bản giờ đã được bê tông hóa, quang đãng, sạch sẽ, rộng đủ cho 2 ô tô tránh nhau. Trong câu chuyện đầu năm, bà Hà Thị Phẩy, Bí thư Chi bộ bản, khoe: Tình hình an ninh trật tự giờ đã ổn định rồi, không còn trộm cắp vặt. Các hủ tục cũ trong việc hiếu, việc hỷ đã xóa bỏ, thay vào đó là nếp sống văn minh, như: Việc hỷ, chỉ tổ chức chung 1 ngày cưới của 2 bên nhà trai và nhà gái, không thách cưới, tổ chức ăn uống dài ngày; việc hiếu chỉ tập trung người đến giúp, không tổ chức ăn uống linh đình và hiện tại chỉ duy nhất bản Nà Phái 2 thực hiện được việc này...
Dẫn chúng tôi thăm một vòng trên con đường bê tông, bà Hà Thị Phẩy thông tin thêm: Cách đây 3 năm, khi bắt đầu triển khai làm đường giao thông, bản đã phải họp dân rất nhiều nhưng người dân vẫn không đồng ý. Thậm chí, có nhiều hộ đang họp còn bỏ về. Trước khó khăn đó, Chi bộ đã họp và ra Nghị quyết chuyên đề, giao nhiệm vụ cho từng đảng viên và nêu gương tính tiên phong của đảng viên, cán bộ bản trong việc hiến đất làm đường. Nói là làm, gia đình tôi đã tiên phong phá tường rào, hiến gần 50 m2 đất để mở rộng đường nội bản. Các cán bộ bản, các trưởng khối đoàn thể của bản cũng tích cực tham gia hiến đất. Thậm chí, có hộ cán bộ bản còn phá cả bếp để hiến đất mở rộng đường, hộ ông Lường Xuân Hình, Chi hội trưởng người cao tuổi của bản, ngoài vận động gia đình 2 người con hiến đất, ông còn hiến 150 m2 đất, mở đường đi lại, để ô tô có thể vào tận nhà 4 hộ ở phía sau.
Cùng với tiên phong hiến đất và tổ chức họp dân, bản Nà Phái 2 còn thành lập các đoàn đến từng hộ nằm trong diện hiến đất để tuyên truyền, giải thích. Kết quả, ngoài sẵn sàng hiến đất, các hộ trong bản còn góp 162 triệu đồng để bê tông hóa đường nội bản. Đến nay, ngoài các tuyến đường từ trục chính đến các hộ, nhóm hộ đều được bê tông và mở rộng. Toàn bộ các chi phí phát sinh trong quá trình mở rộng thêm đường đều do nhân dân trong bản đóng góp.
Trước khi chia tay, bà Hà Thị Phẩy khẳng định: Nà Phái 2 đổi thay được như ngày hôm nay đều là nhờ có sự đồng thuận cao trong nhân dân. Qua những việc đã làm, chúng tôi thấy rằng: Điều quan trọng trước tiên là cấp ủy, ban quản lý bản phải đồng thuận, đoàn kết; cán bộ, đảng viên phải là người tiên phong trong các phần việc, nhất là những việc khó; phát huy được quyền làm chủ của nhân dân, tránh tình trạng nhân dân không được biết, không được bàn và không được tham gia ý kiến... Có như vậy thì việc khó đến mấy cũng vẫn giải quyết được.
Quốc Tuấn